Denizli’de bulunan Laodikya Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarında, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan bölgenin en önemli eserlerinden biri olan İmparator Traian’ın heykeli, Anıtsal Çeşme ile buluştu. İmparator Traian’ın heykel parçaları, 2019 yılında Stadyum Caddesi’nde gerçekleştirilen kazılar sırasında keşfedildi. Bu önemli buluş, arkeologları oldukça heyecanlandırdı ve heykelin 356 parçası titiz bir çalışmayla birleştirildi. İmparator Traian heykeli, tamamlandıktan sonra dünyada daha önce bulunan imparator heykelleri arasında en önemlilerinden biri olarak kabul edildi ve 3 metre boyunda ortaya çıktı.
Stadyum Caddesi’nin batı portiğinin güney ucunda, iki yıl önce başlayan kazı çalışmaları sırasında ise depremde yıkılan ve İmparator Traian tarafından yaptırılan Anıtsal Çeşme’ye ait diğer kalıntılar bulundu. Bu iki yıl süren titiz kazı ve restorasyon çalışmaları sonucunda çeşme, orijinal şekliyle tekrar ayağa kaldırıldı. 11 metre genişliğinde ve 9 metre yüksekliğinde olan Anıtsal Çeşme, içerisinde havuzuyla birlikte restore edildi ve İmparator Traian’ın heykeli de buraya yerleştirildi.
Laodikya Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, antik kentte yapılan kazı çalışmalarının 20 yıldır devam ettiğini ve ortaya çıkan Anıtsal Çeşme’nin Cumhuriyet’in 100. yılına hediye edildiğini belirtti. Prof. Dr. Şimşek, “Laodikya, ülkemizin en önemli kazı alanlarından biri. 2015 yılında Su Yasası’nı bulduk. Ardından Anıtsal Çeşme’deki İmparator Traian heykel parçalarını birleştirerek bulduk. Anıtsal Çeşme’nin restorasyonu tamamlandıktan sonra devasa imparator heykelini orijinal yerine koyduk. Bu heykelin yüzde 70’i orijinal parçalarla yapıldı. Böylece, İmparator Traian’ın heykeli 1910 yıl sonra yapılış yeri olan orijinal yerine geri konulmuş oldu. Traian Anıtsal Çeşmesi, apsidal havuzu ile Anadolu’nun tek örneği ve dünyada benzeri olmayan bir yapıdır. Çeşmenin açıldığını duyan hem yerli hem de yabancı turistler ziyaret etmeye başladı” şeklinde konuştu.
Ayrıca, 1 metre boyunda ve 90 santimetre genişliğindeki mermer blok üzerinde bulunan 30 satırlık “Grekçe” yazılı Su Yasası’nın imparator Traian tarafından onaylandığı tespit edildi. Heykelin göğüs bölümünde, imparatoru temsil eden zırhtaki Zeus’un yıldırımları bulunuyor. İmparatorun düşmanlarına karşı korkutucu bir ifade sergileyen Medusa başı, karşılıklı olarak gösterilen 2 grifon, antik kente 20 kilometre uzaklıktaki Başkarcı Dağı’ndan getirilen su ile doldurulmuş testi, sağlık yönünü temsil eden haşhaş kapsülleri ve heykelin bolluk ve bereketi simgeleyen diğer imgeler de bulunmaktadır. Ayrıca, İmparator Traian’ın yanında, savaşlarda fethettiği ülkeleri temsil eden elleri arkadan bağlı, diz çökmüş bir esir de yer almaktadır.