Kanada Kültürel Miras Bakanı Pascale St-Onge, Google ile yapılan anlaşmanın, Çevrim İçi Haberler Yasası doğrultusunda Kanadalı medya yayıncılarına ücret ödenmesini sağlayacağını duyurdu. St-Onge, bu anlaşmayı “tarihi bir gelişme” olarak değerlendirdi. Anlaşmaya göre, Google Kanada’daki haber kuruluşlarına ve şirketlere yıllık olarak yaklaşık 74 milyon dolar ödeyecek. Bu süreç, haberlerin kalitesinin artmasına ve telif haklarının korunmasına yardımcı olacak.
Kanada’daki sürecin, “Çevrim İçi Haberler Yasası” adlı tasarının Haziran 2022’de sunulmasıyla başladığını belirten İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berk Çaycı’ya göre, bu yasa Kanada’daki dijital yayıncıların haberlerini kullanan teknoloji şirketlerinin ödeme yapmasını öngörüyor. Kasım 2023’te varılan anlaşma ile Google, Kanada’daki dijital yayıncılara yılda 74 milyon dolar ödeyecek. Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun açıklamasına göre, Google haberleri ve yerel gazeteciliği desteklemeyi kabul etti.
Doç. Dr. Çaycı, Kanada’daki dijital yayıncılara yapılacak ödemelerin, internet üzerinden içerik üreten ve paylaşan yayıncıları desteklemek ve dijital platformlarda yayın yapan içerik üreticilerinin haklarını korumayı amaçladığını söyledi. İnternetin fikri mülkiyet hakları açısından da değerlendirilmesi gereken bir ortam olduğunu belirten Çaycı, bu sürecin dijital yayıncıların emeklerinin değerini bulmasına yardımcı olacağını ve telif haklarının korunmasını sağlayacağını belirtti.
Yapılan anlaşmanın diğer ülkeler için bir örnek olduğunu dile getiren Doç. Dr. Çaycı, bu sayede dijital yayıncıların daha sürdürülebilir bir gelir elde etme imkanına sahip olacağını ve dijital platformlarda paylaşılan içeriklerin değerini artırarak yaratıcılığı teşvik edeceğini söyledi. Ayrıca, haber kaynaklarının dezenformasyon ve yanlış bilgilendirmeye karşı korunmasına da yardımcı olacağını belirtti.
Haberin geleceği açısından değerlendirdiğimizde, bu sürecin haber endüstrisini besleyen reklamları ele geçiren teknoloji devleriyle yaşanan anlaşmazlıkları önleyeceğini belirten Doç. Dr. Çaycı’ya göre, internet üzerinden erişilen ve paylaşılan haberler kamuya aittir ve bu içeriğin kullanımı için yayıncılara ödeme yapılmalıdır. Haberlerin güncellik ve erişilebilirlik açısından önemli olduğunu vurgulayan Çaycı, haber üretim süreçlerindeki hız ve zaman baskısı sebebiyle ciddi bir emek harcandığını ve bu emeğin yasayla korunmasının önemli olduğunu belirtti.
Doç. Dr. Çaycı, Kanada’da yaşanan gelişmenin diğer ülkeler için de umut verici olduğunu ve Türkiye’nin benzer bir yasa çıkarması gerektiğini söyledi. Benzer bir yasanın dijital yayıncıları korumak ve adil bir ödeme sistemi oluşturmak için önemli olduğunu belirten Çaycı, haber endüstrisi ile teknoloji güçleri arasındaki dengesizliği ortadan kaldıracağını ve haberlerin denetlenmesi ve dezenformasyonla mücadelede önemli bir adım olacağını ifade etti. Türkiye için dijital telif hakları yasasının zaman kaybetmeden çıkarılması gerektiğini vurguladı.