Uzayda Gerçekleştirilen Bilimsel Çalışmalarla Solunum Yolu Rahatsızlıklarının Tespiti İçin Yeni Bir Uygulama Geliştirildi

Uzayda öksürük testi

Gökhan Aydemir, çocuk hastalıkları uzmanı ve Alper Gezeravcı’nın VokalKord projesinin yöneticisi olarak uzayda gerçekleştirilen bilimsel çalışmalardan birine liderlik ediyor. Aydemir, solunum yolu rahatsızlıklarının tespiti için öksürme eylemiyle akıllı mobil cihazlarda kullanılan bir uygulamanın uzay deneyleriyle daha geliştirilebilir hale geleceğini belirtmiştir. Bu çalışma, tıp alanında çığır açabilecek bir ilerleme olarak görülmektedir.

Aydemir, “Pandemi döneminde uzaktan muayenelere başlamıştık. Bu bağlamda, alternatif bir muayene yöntemi geliştirmek için düşünmeye başladım. Solunum muayenesinde hala kullanılmasına rağmen teknolojisi 230 yıllık olan steteskop ile öksürük sinyallerini alabiliyoruz. Öksürüğe dayanarak, tecrübeye bağlı olarak tanı koyma yeteneği de artmaktadır” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.

Geliştirilen uygulama, akıllı telefon ve saatlerle uyumlu bir şekilde çalışmaktadır. Hasta, cihaza yakın bir mesafede derin nefes almakta ve ardından birkaç öksürükle birlikte belirli harfleri seslendirmektedir. Uygulama, öksürük ve ses şekli üzerinden bir ön teşhis yapmaktadır.

Aydemir, projenin başlangıcında COVID-19’a yakalanan hastaları ziyaret ederek karşılaştırmalı veriler elde ettiklerini belirtmiştir. Bu veriler, sağlıklı bireylerle karşılaştırılmıştır. Ardından yapay zeka destekli VokalKord uygulaması geliştirilmiştir. Uygulama, iki frekansı karşılaştırarak hastalığı yüzde 99 başarı oranıyla tespit edebilmekte ve ücretsiz olarak sunulmaktadır.

VokalKord projesinin deney aşamasının ilk safhasının astronot Alper Gezeravcı tarafından yeryüzünde tamamlandığı ve uygulamanın test edildiği ifade edilmiştir. İkinci aşama ise belirli saatler arasında uzayda gerçekleştirilmiştir. Bu uzay deneyi, akciğer fonksiyonlarının yer çekimi etkisinden ne kadar etkilendiğini araştıracaktır.

Aydemir, “Bilimsel çalışmalar için dünya genelinde kabul edilebilir standartlar bulunmaktadır. İdeal bir deney için sürtünme ve yer çekiminin olmadığı bir ortam gerekmektedir. Uzay, en ideal ortamı sağlamakta ve bu nedenle uzay istasyonları deneylerde kullanılmaktadır. Ayrıca, bir deneyi ‘üniversite laboratuvarında yaptım’ demekle ‘Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yaptım’ demek aynı değildir. Uzay koşullarında yapılan deneyler, çalışmanın kabul edilebilirliğini artırmaktadır. Gezeravcı’nın deneyleri sonucunda uluslararası onay sürecine geçeceğiz ve uygulamayı en kısa sürede kullanıma sunmayı hedefliyoruz” şeklinde konuşmuştur.