Başkent Ankara’da Bulunan Üç Tarihi Meclis Binasi
Ankara, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ve demokrasinin gelişimine ev sahipliği yapan üç Meclis binasına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, günümüzdeki binasına geçinceye kadar iki ayrı binada faaliyet göstermiştir.
Birinci Meclis: 1915 Yılına Dayanan Tarihi Bir Bina
Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, 1915 yılında Mimar Salim Bey tarafından tasarlanmıştır. İlk projenin yürütme sorumluluğu İttihat ve Terakki Fırkası Ankara temsilcisi Memduh Şevket (Esendal) Bey’e, yapım işi ise Askeri Mimarı Hasip Bey’e verilmiştir. Hasip Bey, Kurtuluş Savaşı sırasında şehit düşmüştür ve binanın tamamlanması için Necati Bey görevlendirilmiştir. Ankara taşı (andezit) kullanılarak inşa edilen iki katlı binanın en belirgin özelliği mimari yapısında belirgin Türk motiflerinin bulunmasıdır. Birinci TBMM binası, 23 Nisan 1920 tarihinde TBMM’nin açılmasından, 15 Ekim 1924 tarihine kadar hizmet vermiştir. 1961 yılında müze haline getirilen bina, 23 Nisan 1981 tarihinde “Kurtuluş Savaşı Müzesi” olarak ziyarete açılmıştır.
Osmanlı-Selçuklu-Cumhuriyet Dönemlerini Yansıtan İkinci Meclis
Ikinci Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, 18 Ekim 1924 tarihinden 1960 yılına kadar hizmet vermiştir. Mimar Vedat Tek tarafından tasarlanan bina, Cumhuriyet dönemi mimarisini yansıtan kesme taştan inşa edilmiştir. Osmanlı ve Selçuklu motiflerinin kullanıldığı binada, çini panolar, geniş saçaklar ve kalem işi süslemeli ahşap tavanlar bulunmaktadır. Bina, 30 Ekim 1981 tarihinde “Cumhuriyet Müzesi” olarak ziyarete açılmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk Döneminde Yapılan Bugünkü Meclis Binası
Doğrudan Meclis binası olarak planlanan bugünkü Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının yapımı, Mustafa Kemal Atatürk döneminde kararlaştırılmıştır. 4 Aralık 1936 tarihli bir kararla yeni bir meclis binası inşa edilmesine karar verilmiş ve uluslararası bir proje yarışması düzenlenmiştir. Prof. Dr. Clemens Holzmeister’in neoklasik tarzda tasarladığı proje seçilerek inşaat 1960 yılında tamamlanmış ve 6 Ocak 1961 tarihinde hizmete açılmıştır.