TDK’nin Halk Oylamasıyla Seçilen Kavram, Dijital Çağın Sorumluluk Anlayışını Sorguluyor

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından 2025 yılı için seçilen kelimeyi sosyal medya üzerinden duyurdu. Bakan Ersoy, “Türk Dil Kurumu tarafından, halkın katılımıyla belirlenen 2025 yılının kelimesi/kavramı ‘dijital vicdan’ oldu. Yaklaşık 300 bin oyun kullanıldığı bu süreçte seçilen kavram; dijital çağda vicdanın, sorumluluk ve eylemden uzaklaşıp yalnızca bir ‘tıklama’ya indirgenmesini düşündürücü bir biçimde tartışmaya açıyor. ‘Dijital vicdan’, bireysel ve toplumsal duyarlılıklarımıza ayna tutan güçlü bir kavram olarak öne çıkıyor” ifadelerini kullandı. Ersoy, sürece katkı sunan kurum ve uzmanlara da teşekkür etti.

TDK’den yapılan açıklamada, halkın önerileri ve bir değerlendirme kurulu tarafından belirlenen beş aday kavramın oylamaya sunulduğu bildirildi. “Dijital vicdan”, “vicdani körlük”, “çorak”, “eylemsiz merhamet” ve “tek tipleşme” arasından yapılan oylamada “dijital vicdan” kavramı öne çıktı. Kurum, bu kavramın önemini şu sözlerle açıkladı: “İnsanlar çoğu zaman gerçek hayatta sorumluluk almadıkları ya da almak istemedikleri konularda, sosyal medyada bir paylaşım ya da beğeniyle ‘vicdanlarını rahatlatma’ eğilimine girmektedir. Bu durum, bireysel duyarlılığı pasifize ederek vicdanı ‘tıklanabilir bir işlem’e indirgemektedir.”

Açıklamada, bu durumun somut örnekler üzerinden etkisi de ele alındı: “Mesela Gazze ve Doğu Türkistan gibi kamuoyunun önünde gerçekleşen insanlık dramlarında, ilgili konunun sosyal medya içeriğini beğenmek ve hatta bu durumlar için ‘içerik üretmek’, o olayın gerçekliğini bozarak bireyde sanal bir vicdani rahatlama yaratmakta, sosyal ve bireysel sorumluluktan uzak tutmaktadır.” TDK, “dijital vicdan” kavramının, vicdanın dijital ortamdaki bu yeni ve çoğu zaman yanıltıcı işlevini anlatan gerekli bir kavram olarak dilde yerini aldığını vurguladı.