Arkeofili adlı arkeoloji oluşumu, Türkiye’de arkeoloji bilimi ve kültür varlıkları için farkındalık yaratma amacıyla kurulmuştur. Bu oluşum bünyesinde yer alan lisans, yüksek lisans ve doktora programlarına devam eden arkeolog ve arkeoloji öğrencileri, 2023 yılında Türkiye’de öne çıkan 10 arkeolojik keşifi belirlemişlerdir.
Göbeklitepe’de bulunan gerçek boyutlu ve boyalı domuz heykeli, hazırlanan listede ilk sırayı almıştır. Bu heykel, yüzeyinde kırmızı, beyaz ve siyah pigment kalıntıları taşıyan nadir boyalı heykellerden biridir.
İkinci sırada ise Burdur’da bulunan ‘hortlak’ mezarı yer almaktadır. Sagalassos Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarında ortaya çıkan bu mezar, korkulan bir kişiye ait olup kasıtlı olarak bükülmüş çivilerle, tuğla ve sıva tabakasıyla kapatılıp, yakılarak gömülmüştür. Bu keşif, Sagalassos’ta insanların ‘huzursuz ölüler’den korktuğunu göstermektedir.
Kastabala Antik Kenti’nde, Anadolu tanrıçası Kubaba’ya adanmış bir tapınağın kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Kazı başkanlığını yürüten Faris Demir, bu tapınağın Anadolu’nun yerli halkı Luvi ve Hurri kültür bölgesinin merkezinde yer aldığını belirtmektedir.
Şanlıurfa’daki Karahantepe’de, Taş Tepeler projesi kapsamında yapılan kazılarda, oturur pozisyonda bir insanı tasvir eden anıtsal bir insan heykeli bulunmuştur. Prof. Dr. Necmi Karul, bu heykelin tarih öncesi sanatın eşsiz bir örneği olduğunu vurgulamaktadır.
Düzce’deki Prusias ad Hypium Antik Kenti’nde yapılan kazılarda, Makedonya Kralı Büyük İskender’i tasvir eden bir heykel başı bulunmuştur. Başın taranmış saç bukleleri ve yüz ifadesi, Büyük İskender’i detaylı bir şekilde yansıtmaktadır.
Çankırı yakınlarındaki Çorakyerler Fosil Lokalitesi’nde, 8,7 milyon yıl öncesine ait bir primat fosili ortaya çıkarılmıştır. Bu buluntu, Afrika maymunları ve insanların atalarının Avrasya’da evrimleştiği teorisine destek sağlamaktadır.
Muğla’daki Stratonikeia Antik Kenti’nde Roma Hamamı’nın Frigidarium bölümünde yapılan kazılarda, dans eden mousa heykeli bulunmuştur. Bu heykel, Philiskos’a ait bilinen tek orijinal heykeldir ve Hellenistik döneme aittir.
Hititlerin başkenti Boğazköy Hattuşa’da, bilinmeyen bir dilde yazılmış bir Hint-Avrupa dili keşfedilmiştir. Bu dil, Kalaşma ülkesinin dili olarak tanımlanmaktadır ve Anadolu’da henüz bilinmeyen bir Hint-Avrupa dili olduğu kanıtlanmıştır.
Balıkesir’deki Daskyleion Ören Yeri’nde, Frig alfabesiyle “Bagabazos’un zar oyunu” yazan bir zar oyunu tablası bulunmuştur. Bu tablo, Persli bir kişi olan Bagabazos’un oyununu tasvir etmektedir.
Amasra ilçesindeki Amastris Antik Kenti’nde, MS 2. yüzyıla ait olduğu düşünülen Aphrodite heykeli bulunmuştur. Bu heykel, hem Aphrodite hem de Nymphe özelliklerini taşımaktadır.
Bu keşifler, Türkiye’deki arkeolojik zenginlikleri ve tarih öncesi dönemleri daha iyi anlamamızı sağlamaktadır. Arkeofili oluşumu, bu keşiflerin paylaşımı ve başarılı bir şekilde tanıtımı konusunda önemli bir rol oynamaktadır.