Keçi Kılı Katkılı Harçla Tarihi Miras Korunuyor

Şanlıurfa’da yer alan Göbeklitepe’de 2025 yılı koruma çalışmaları kapsamında, çapı yaklaşık 30 metre olan C yapısında kapsamlı restorasyon gerçekleştirildi. Çalışmalar sırasında yapıdaki duvarlar güçlendirilirken, devrilmiş durumdaki dikilitaşlar orijinal konumlarına yerleştirildi. Yapının merkezinde bulunan ve onlarca parçaya ayrılmış 5 metre 40 santimetre yüksekliğindeki anıtsal dikilitaş da yeniden ayağa kaldırıldı. Taş Tepeler Projesi Koordinatörü Prof. Dr. Necmi Karul, bölgenin gelecek nesillere aktarılması için yürütülen koruma çalışmalarını detaylandırdı: “Restoratörümüz Murat Akman hem bir arkeolog hem de koruma uzmanı. Son derece deneyimli biri. Göbeklitepe’nin keşfinde ilk adım atanlardan. Aynı zamanda Klaus Schmidt’in de arkadaşı. Taş Tepeler’deki restorasyon ve koruma çalışmaları Murat Akman’a emanet.”

Restorasyon ekibi, duvarların içindeki toprak dolguyu çıkararak yerine özel bir harç karışımı kullandı. Prof. Dr. Karul, “Göbeklitepe’deki kazılardan elde edilmiş toprak ve küçük çakıl taşlarını karıştırarak içine kıyılmış keçi kılı eklediğimiz bir harç kullandık. Kuru duvar tekniği ile inşa edilmiş duvarların derzleri tek tek temizlenerek bu harç ile yeniden dolduruldu. Bu yöntemi kullanarak duvarları sağlamlaştırdık. Başta Murat Akman olmak üzere koruma uzmanlarımız ve arkeologlar oldukça başarılı bir iş çıkardı ve Göbeklitepe’deki anıtsal yapıları çok daha anlaşılır bir görünüme kavuşturuldu” diye ekledi.

Murat Akman’ın geliştirdiği yöntemde keçi kılının tercih edilme nedeni ise “TUTUCULUĞU SAĞLIYOR” olarak açıklandı. Geleneksel saman malzemesinin hızla eriyerek tutuculuğunu kaybetmesi nedeniyle keçi kılı kullanımı öne çıkıyor. Prof. Dr. Karul, “Saman hızlı bir şekilde eriyerek yerini boşluklara bırakır ve tutuculuğunu kaybeder. Keçi kılı çok daha ince olduğu için, hem bağlayıcılığı hem de zamana dayanıklılığı açısından tercih ettiğimiz bir malzeme. Nitekim bu harcı Karahantepe ve Göbeklitepe’de ilk kez dört sene önce kullandık; farklı yerlerde ve oranlarda denemelerimiz oldu. Böylelikle bir süredir dış şartlara dayanıklılığını test etmiş olduk. Bu karışımın en doğru oranına karar verdikten sonra da bu uygulamalara başladık. Geçen sene yine Göbeklitepe’de ‘Aslanlı Yapı’ olarak bilinen yapının koruma ve sağlamlaştırma işi bu yöntemlerle yapıldı. Bu sene de aynı yöntemlerle C yapısı ayağa kaldırıldı” ifadelerini kullandı.