Üniversite Sınavında OBP’nin Önemi ve Hayalet Okullar
Üniversite sınavında kazanılan puan ve elde edilen sıralamanın öğrencilerin geleceğini belirlemedeki etkisi, lise eğitimini tamamlamakta olan öğrenciler için büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle, bazı öğrenciler sadece OBP puanlarını yükseltmek amacıyla daha kolay okullara kaydolmaktadır.
İddialara göre, bazı okullar sadece OBS sınavı sonuçlarına odaklanarak “hayalet okul” olarak adlandırılmaktadır. Bu okullar, öğrencilere karşılığında diploma ve yüksek OBP notu sağlayarak adeta satış yapmaktadır. Öğrenciler neredeyse hiç okula gitmeden sınav sorularını öğrenerek başarılı olmakta ve YKS’nde yüksek bir OBP elde ederek diğer adayların önüne geçmektedir.
Bazı devlet okullarının ise okulun saygınlığını ve YKS başarı ortalamasını artırmak amacıyla bu tür yöntemlere başvurduğu iddia edilmektedir. Bu durumda adaletsizlik açıkça ortaya çıkmaktadır; çünkü köklü liselerde başarı için emek harcayan öğrenciler, kolayca yüksek OBP’lere sahip olan diğer adayların haksız kazanç elde etmesine şahit olmaktadırlar.
Puantaj Önerisi ve OBP Krizi
İstanbul’un köklü kurumlarında ve Anadolu liselerinde uzun yıllar görev yapmış bir okul müdürü, öğrencilerin OBP konusunda endişeli olduklarını belirterek “hayalet okullara” olan geçişin arttığını ifade etmiştir. Müdür, OBP krizini şu şekilde anlatmıştır: “Milli Eğitim Bakanlığı’nın uyarılarıyla hayalet okullara geçişlerde azalma görüldü, ancak sorun bitmemiştir. Bu noktada öğrencilere destek olunması ve daha toleranslı yaklaşımların benimsenmesi gerekmektedir. Öğrencilerin sınavlara hazırlık sürecinde desteklenmesi ve okullar arası iş birliği ile uyum sağlanması önemlidir. Beceri esaslı eğitimin teşvik edilmesi için öğrencilerin başarıları belirli bir puantajla OBP’ye eklenmelidir.”
OBP Sisteminde Adaletsizlik
Eğitim Uzmanı Salim Ünsal, OBP’nin hesaplanmasında lise türleri arasındaki farkın dengesizliğe sebep olduğunu belirterek “Standardize olmamış bir puanın sınav sonucunu etkilemesi doğru değildir” ifadelerini kullanmıştır. Ünsal’a göre, OBP sistemi adaletsizlik yaratarak bazı adayların daha düşük puanlar almasına neden olmaktadır.
OBP Etkisi Yüzde 12
Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) hesaplanırken, adayın diploma notu önce 5 ile çarpılarak hesaplanır ve ardından 0.12 katsayısı ile çarpılarak sınav puanlarına eklenir. Bu sistemle en yüksek OBP 60 olabilir ve bu puanın sınavlardaki etkisi yüzde 12 olarak belirlenmektedir.