İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından Türkiye İş Bankası’nın desteğiyle hayata geçirilen Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM), Marmara Bölgesi başta olmak üzere Türkiye genelinde aktif fayların oluşturduğu tehlikeler ve riskler üzerine çalışmalar yapacak. Bu merkezde, dinamik, sayısal ve interaktif bir şekilde tehlike ve risk haritalandırma teknikleri geliştirilecek. Ayrıca, bina bazlı ivme haritaları oluşturularak deprem senaryoları hazırlanacak ve bu veriler kentsel dönüşüm, sanayi planlaması ve afete hazırlık altyapısı için kullanılacak.

MATAM’ın Proje Yürütücüsü olan Prof. Dr. Cenk Yaltırak, merkezin bu yıl tamamlanması planlanan özel bir çelik konstrüksiyon binada faaliyet göstereceğini belirtti. Prof. Dr. Yaltırak, merkezde 25 öğrencinin görev alacağını ve şu anda insanların evlerine takılabilecek ivme ölçerler tasarladıklarını söyledi. Bu ivme ölçerler sayesinde küçük depremlerde bile binaların davranışlarını izleyebileceklerini vurgulayan Prof. Dr. Yaltırak, vatandaşların evlerinin depreme karşı dayanıklılığını öğrenerek önlemlerini alabileceklerini ifade etti. Ayrıca, küçük depremlerden elde edilen veriler sayesinde büyük depremlerde binaların nasıl davranacağını tespit edebileceklerini belirtti. Bu sayede, tüm binaları yıkmak zorunda kalmayacaklarını ve büyük bir ekonomik tasarruf sağlayacaklarını söyledi. Marmara’daki her sokak ve bina hakkında detaylı bilgilere sahip olacakları bu sistemle, Japonya ve Amerika seviyesine ulaşmayı hedeflediklerini ifade etti.

Prof. Dr. Yaltırak, ivme ölçerler sayesinde her bir binanın modellenebileceğini vurgulayarak, başlangıçta cami ve okullar için 20 bin adet ivme ölçer yerleştirmeyi düşündüklerini ancak bu sayının daha da artacağını ifade etti. Bu veri ağının oluşturulmasının inanılmaz bir şey olduğunu belirten Prof. Dr. Yaltırak, ivme ölçerlerin binalara yerleştirilmesinin yeni bir çağın başlangıcını getireceğini söyledi. Ayrıca, Marmara için deprem senaryoları oluşturarak büyük depremlerde neler olacağını görebileceklerini ifade etti. Bu sayede, depremler hakkında insanların farklı hislerinin sebebini öğrenebileceklerini belirtti.

Fay ve zemin arasındaki ilişkinin depremleri etkilediğini ve bazen yeni binaların bile yıkılabildiğini belirten Prof. Dr. Yaltırak, bu durumun ciddi bir mühendislik problemi olduğunu söyledi. Ancak, Kuzey Anadolu Fayı’nı 3 günde haritalayabileceklerini belirtti. Bu amaçla özel bir uçak satın aldıklarını ve bu uçakla 10 saatlik bir uçuşla 900 kilometrelik bir alanın haritasını çıkarabileceklerini ifade etti. Bu sayede, aktif fay haritasını santimetre bazında görebileceklerini belirtti.