Kiracının Değişim İstekleri ve Ev Sahibinin Hakları
Geçtiğimiz günlerde bir kiracının sosyal medyada paylaştığı video gündem oluşturdu. Videoda kiracı bir kadın mutfak dolaplarını boyadığını ve ev sahibinin buna itiraz ettiğini belirtiyordu. Benzer bir durum ise sosyal medyada bir adama ait. Kirada oturan adam, parkenin kırık olduğu bir alanı boyayarak parkenin görünümünü oluşturdu, evin kapısını turuncuya boyadı ve camlarına resimler çizdi. Kiracı, “Yaşadığım alanı güzelleştirmek için kimseden izin almama gerek yok. Evden çıkarken eski haline getireceğim” diyerek evdeki değişiklikler için mal sahibinin iznini almadığını dile getirdi.
Kiracılar taşındıkları evleri kira süresince kullanma hakkına sahiptirler. Ancak bu hak süresince taşınmazı kira sözleşmesine uygun şekilde kullanmaları gerekmektedir. Örneğin, kiracı odaları birleştiremez veya ayıramaz, balkonu iç mekana dahil edemez, bina dış yüzeylerine izinsiz renk uygulamaları yapamaz veya camlara resim çizemez. Bu tip tadilatlar için sadece mal sahibinin değil, diğer kat maliklerinin de onayı gereklidir.
Kiracılar, ev içerisinde estetik ve işlevsel değişiklikler yaparak kişisel kullanımlarını geliştirebilirler. Duvarlara asılacak resimler, tavana monte edilecek aydınlatma sistemleri veya klima gibi tadilatlarda izin alınmasına gerek yoktur. Ancak, tahliye anında bu değişiklikleri eski haline getirmek kiracının sorumluluğundadır.
Ev sahibinin iznine tabi olan tadilatlar ise kiracının yazılı izin alması gereken değişiklikleri kapsar. Örneğin mutfak ankastre sisteminin değiştirilmesi veya belirli alanlara özel uygulamalar yapılması için mal sahibinin onayı gereklidir.
Eğer kiracı izin almadan tadilat yaparsa, ev sahibi önce ihtarname göndermeli ve kiracıya 30 gün süre vererek değişikliği eski haline getirmesini talep etmelidir. Bu süre zarfında değişiklik geri alınmazsa ev sahibi tahliye davası açabilir. İzin alınması gereken durumlarda izin almadan yapılan tadilatlar ciddi bir kira sözleşmesi ihlali sayılarak tahliye sebebi olabilir.
İzin alınmadan yapılan tadilatlar, ev sahibi tarafından talep üzerine eski haline getirilmediği takdirde ev sahibi tadilat masraflarını kiracıdan talep edebilir.
Eğer kiracı ve ev sahibi arasında ‘evde değişim yapma’ konusunda anlaşmazlık yaşanırsa, ev sahibi önce ihtar vermeli ve eğer değişiklik geri alınmazsa dava açabilir. Bu süreç genellikle zorunlu arabuluculuk süreci ile başlar ve sonrasında mahkeme sürecine geçilebilir.