Navigasyon Hatası ve Teknik Arızalar Üçüncü Ülkeleri Tehdit Ediyor

Ukrayna-Rusya savaşının Karadeniz’de yarattığı güvenlik riskleri, kontrolsüz mayınların ardından şimdi de “serseri dronlar” ile devam ediyor. Navigasyon hatası, elektronik müdahale veya teknik arıza nedeniyle rotasından çıkan insansız hava araçları, artık sadece savaşan tarafları değil, bölgedeki diğer ülkeleri de doğrudan etkilemeye başladı. Savunma Politikası Analisti Turan Oğuz, konuya ilişkin üç temel kontrol yöntemini şöyle açıkladı: “Dronlar temelde üç farklı yöntemle kontrol ediliyor.” İlk grup, radyo frekansı (RF) ile kontrol edilen ve engellenmesi nispeten kolay olan modeller. İkinci ve daha yeni tür ise fiber optik kabloyla yönlendirilen dronlar. Oğuz, bunlara ilişkin “Ortada engellenebilecek ya da karıştırılabilecek bir radyo dalgası yok. Dolayısıyla elektronik harp yöntemleriyle… etkisiz hale getirilmeleri neredeyse mümkün olmuyor.” ifadelerini kullandı. Üçüncü grup ise GPS koordinatı üzerinden önceden programlanan dronlar. Bu araçlarda anlık kontrol olmadığı için sinyal kesintisi veya karıştırması halinde hedeften sapabiliyorlar. Oğuz, “Bu durumda mesela Kiev’e gitmesi gereken bir dron, Karadeniz’in ortasına sapabiliyor.” diyerek riskin boyutuna dikkat çekti.

Ayda 30 Bin Dron Hareketi ve Zorlu Savunma Senaryosu

Uzmanlara göre, tarafların ayda toplam 30 binden fazla dron kullandığı bu savaş ortamında, az sayıda da olsa sapma vakaları kaçınılmaz hale geliyor. Bu tür kontrolsüz araçlara karşı alınabilecek önlemler ise oldukça sınırlı. Zira bu araçların fiziksel tespiti ve imhası büyük zorluklar içeriyor. Analist Oğuz, “Radar kesit alanları çok küçük; bazıları tenis topu, bazıları ise ancak bir karpuz büyüklüğünde görünüyor.” şeklinde konuştu. Bu küçük boyut, radarların bu sinyalleri bazen “önemsiz” olarak sınıflandırmasına yol açıyor. Tehdit ancak görsel temasla kesinleştiğinde, sivil havacılık faaliyetleri durdurularak F-16 gibi savaş uçakları devreye giriyor ve dron uygun bir noktada imha ediliyor.

Avrupa da Drone Duvarı ile Tedbir Alıyor

Bu sorun sadece Karadeniz havzasıyla sınırlı değil. Son aylarda Estonya, Danimarka, Norveç ve Almanya gibi pek çok Avrupa ülkesinin hava sahasında faili meçhul dronlar tespit edildi. Birçok havalimanı geçici olarak kapatılırken, güvenlik önlemleri üst seviyeye çıkarıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, iddiaları alaya alarak “Artık göndermem. Ne Fransa’ya, ne Danimarka’ya, ne de Kopenhag’a” demiş olsa da, Avrupa Birliği’nin 2027 yılına kadar “Drone Duvarı” adı verilen kapsamlı bir savunma sistemini işlevsel hale getirmeyi planladığı belirtiliyor. Bu gelişmeler, savaşın yarattığı ikincil tehditlerin coğrafi sınır tanımadığını ve küresel savunma stratejilerinin yeniden şekillenmesini gerektirdiğini ortaya koyuyor.