Ayasofya’nın Restorasyonunda Fossati Kardeşler

1847 yılında Sultan Abdülmecid tarafından Ayasofya Camii’nin restorasyonu için görevlendirilen İtalyan mimar kardeşler Gaspare Fossati ve Giuseppe Fossati, camiye çeşitli eklemeler yaparak önemli bir restorasyon gerçekleştirmişlerdir. Restorasyon sonrasında Gaspare Fossati’nin çizimlerinden oluşan albüm, Abdülmecid’in desteğiyle Londra’da yayımlanmıştır.

‘Ayasofya’ kitabı, Demirören Yayınları tarafından tıpkıbasım tekniğiyle Fransızca ve Türkçe olarak yayımlanmıştır. Kitap, Gaspare Fossati’nin çizdiği 25 gravürü içermektedir ve caminin onarımlarının tarihine dair önemli bilgi ve belgeler sunmaktadır. Yazarlar ve tarihçiler, kitabın o dönemin onarımlarını günümüzle karşılaştırma imkanı sunduğunu belirtmektedir.

Araştırmacı yazar Erhan Altunay, Ayasofya Meydanı hakkında verdiği bilgide, Fossati kardeşlerin çizimleri sayesinde 19. yüzyılın halini detaylı bir şekilde görebildiklerini ifade etmiştir.

Arkeolog Dr. Murat Sav ise Fossati kardeşlerin restorasyon sürecindeki çalışmalarını değerlendirirken şunları söylemiştir: “Fossati’nin çizimleri, Ayasofya’nın dış cephesi, ağırlık kuleleri ve kubbeye yapılan ekler gibi detayları gözler önüne sermektedir. Onarım sürecinde yapılan değişiklikler, Fossati’nin tekniği hakkında önemli ipuçları vermektedir.”

Altunay ve Sav, Ayasofya’da Fossati’nin bıraktığı izleri detaylı bir şekilde inceleyerek caminin tarihi sürecine ışık tutmaktadırlar. Ayasofya’nın geçmişi ve restorasyon süreçleri, günümüzde bile önemli bir miras olarak yaşamaya devam etmektedir.