Türk karşıtı Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez’in yolsuzluk suçlamalarıyla istifası sonrası, ABD Başkanı Joe Biden’in İsveç’in NATO üyeliğiyle birlikte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı tebrik etmesiyle bir süre rafa kalkan F-16 satışı tekrar gündeme geldi. Biden, “Erdoğan hâlâ F-16’larla ilgili bir şeyler üzerinde çalışmak istiyor. Ona İsveç’i içeren bir anlaşma istediğimizi söyledim, hadi bunu halledelim” dedi ve böylece iki konuyu birbirine bağlamış oldu.
Bu noktada Washington’da beklenti, Türkiye’nin öncelikle İsveç’in NATO üyeliğinin tamamlaması. Beyaz Saray kaynaklarına göre, bazı Kongre üyeleri, Türkiye’ye F-16 satışını onaylamadan önce Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya katılım başvurusunu onaylamasının önemli olduğunu düşünüyor.
Bu durumda, satışın resmi bildirimi için öncelikle ABD Dışişleri Bakanlığı devreye girecek. Türkiye’ye satılması planlanan 40 adet Blok 70 F-16 savaş jetleri için resmi bildirimin Kongre’ye yapılması gerekiyor. Ancak NATO üyesi olan Türkiye, resmi bildirimle birlikte 15 günlük bir bekleme süresine tabi olacak.
Bu süre zarfında Kongre’de bir oylama yapılması beklenmiyor. Eğer 15 günlük süre içinde Kongre herhangi bir adım atmazsa satış gerçekleşmiş olacak. Ancak hem Senato hem de Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye F-16 satışını engellemek için bir tasarı getirirse ve onaylarsa, tasarı Başkan Biden’ın masasına gelmiş olacak. Biden, tasarıyı veto etme yetkisine sahip olsa da Kongre’de üçte iki çoğunlukla veto geçersiz hale getirilebilir.
Son haftalarda canlanan diplomasi trafiği ve güncel hava, Kongre’nin herhangi bir itirazda bulunmadan resmi bildirimin tamamlanacağı yönünde umutları artırıyor.
İsveç’in NATO üyeliğine Türkiye’nin onay vermesinin ardından sadece Macaristan, Stockholm’e yeşil ışık yakmayan tek NATO ülkesi olarak kalmış durumda. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’a İsveç’in NATO üyeliğini görüşmek üzere bir davet mektubu gönderdi. Macaristan, İsveç’in “açıkça düşman tutum” içinde olduğunu iddia ederek, İsveçli temsilcilerin hukukun üstünlüğü konularında eleştirilerinden rahatsızlık duyduğunu açıkça belirtiyor.