Diyarbakırlı bir ailenin 15’inci çocuğu olan Ferda Salık, öğretmenlik mesleğini bir varoluş biçimine dönüştürmüş bir tarih öğretmenidir. 46 yaşında ve iki çocuk annesi olan Salık, 21 yıldır öğretmenlik yapmaktadır. Onun hikayesini dinleyelim:
“Ailem pek okumamı istemedi, fakat ablamın desteğiyle okudum ve tarih öğretmeni olarak atanmış bulundum. İlk on yıl boyunca Diyarbakır’ın köylerinde sınıf öğretmenliği yaptım. Öncelikli hedefim, çocukların eğitime odaklanmalarını engelleyebilecek maddi koşulları ortadan kaldırmaktı. Bunun için okulun fiziki koşullarını düzenlemek, kütüphaneler kurmak ve maddi sıkıntı yaşayan ebeveynleri işe sokmaya çalışmak gibi pek çok çalışma gerçekleştirdim. Çocukları eğitime dahil etmek için bu faktörlere odaklanmak benim önceliğim oldu. Ben doktorların “Açılın, ben doktorum” dediği gibi, ben de bir sorun olduğunda “Açılın, ben öğretmenim” diyorum.”
Salık, öğrencileriyle birlikte tarih ve çevre bilincini birleştiren bir kutu oyunu tasarlamış. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, depremzedeler için 1000 adet oyun satın alarak dağıtımını yapmış. Salık’ın hedefi bu kutu oyunu projesini tüm Türkiye’de hayata geçirmektir.
2016 yılında Diyarbakır Kayapınar Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi’ne atanan Salık, öğrencileriyle birlikte “Sen Gül Çocuk” projesini geliştirmiştir. Bu projede, devlet koruması altında bulunan okul öncesi çocuklar için atölye çalışmaları düzenlemişlerdir. Bu çalışmalar sayesinde çocuklar eksik kaldıkları değerleri edinme fırsatı bulmuşlardır. “İyi ki Varsın Çocuk” dergisi de öğrencilerin bu atölyelerinde ortaya çıkmıştır. Salık, Aile ve Sosyal Çalışmalar Bakanlığı’na bu projeyi sunmuş ve beğeni toplamıştır. Şu an bu çalışma modeli 12 bin çocuğa uygulanmaktadır.
Salık, öğrencilerinin kendi şehirlerinin kültüründen pek haberdar olmadıklarını fark etmiş ve “Kültür Elçileri” projesini hayata geçirmiştir. Öğrencilere tarihi mekanları araştırma ve sunma görevi vererek şehirlerinin kültür elçileri olmalarını sağlamıştır. Bunun yanı sıra TRT’den destek alarak diksiyon dersleri aldırmış ve Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yaparak yeni gelen öğretmenlere Diyarbakır’ı anlatma fırsatı vermiştir. Pandemi döneminde ise online olarak Türkiye genelindeki öğretmen ve öğrencilere şehirlerini tanıtan bir etkinlik düzenlenmiştir. Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından ödüllendirilmiş ve Sabancı Vakfı tarafından 2022 yılında Fark Yaratanlar listesinde yer almıştır.
Salık, çocukların yazılım öğrenmesi ve bilimsel çalışmalar yapabilmesi için çaba sarfetmektedir. Öğrencilerinin aldıkları eğitimler sonucunda “Mobil Diyarbakır” adlı bir uygulama geliştirilmiştir. Bu uygulama, sürdürülebilir turizm ilkelerini hayata geçirmekte ve görme engellilere yönelik tarihi mekanları sesli olarak betimlemektedir. Aynı zamanda turistleri yerel lezzetleri deneyimlemeleri için küçük lokal restoranlara yönlendirmekte ve kadınları desteklemektedir. Bu uygulama TEKNOFEST’te ikincilik ödülü almıştır.
Salık’ın hayata geçirmek istediği bir diğer proje de iklim kriziyle ilgilidir. “Her evin atık ve enerji yönetimi annededir” ilkesinden yola çıkarak öğrencilerinin annelerine su ve enerji yönetimiyle ilgili eğitimler vermiştir. Bu eğitimler sonucunda anneler, ev içinde karbon ayak izini azaltacak pratikleri öğrenmişlerdir. Öğrenciler tarafından geliştirilen “Enerji Diyeti” uygulaması da bu proje kapsamında ödül kazanmıştır. Salık, çevre konusundaki çalışmaları nedeniyle Sıfır Atık Zirvesi’nde Sosyal Sorumluluk Ödülü’ne layık görülmüş ve Su Seferberliği Zirvesi’nde Emine Erdoğan tarafından ödüllendirilmiştir.