NATO liderleri, politikaların belirleneceği ve kararların imzalanacağı zirve için Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta bir araya gelecek. Özellikle İsveç’in NATO üyeliği konusu, Türkiye’nin temsil edildiği Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikili görüşmeleriyle dikkatleri üzerine çekiyor. NATO’da, İsveç’in davet edilmesi beklentisi vardı. Ancak Türkiye’nin terörle mücadeleye yönelik endişeleri ve İsveç’in geçmişte yapılan anlaşmaların gerekliliklerini yerine getirmediği görüşü, bu seçeneği ortadan kaldırdı. İsveç, zirveye davetli olarak katılacak.
Öncesinde yapılacak toplantıda, İsveç Başbakanı ve NATO Genel Sekreteri ile Türkiye’nin konumu kapsamlı bir şekilde değerlendirilecek, ancak belirleyici sonuçlar çıkmaması muhtemeldir. Zirve sona ermeden, üyelikle ilgili olumlu gelişmelerin olup olmayacağı büyük ölçüde Erdoğan’ın kararına bağlı olacak. Bazı ülkeler başta ABD olmak üzere, “Şimdi olmasa da yakın bir zamanda” mesajları vererek İsveç’in üyeliğine destek veriyor. NATO liderleri, hem Türkiye’yi hem de İttifak’ı yakından ilgilendiren “bölgesel planlar” konusundaki son sözlerini de Vilnius’ta dile getirecekler.
Toplantı öncesinde, uzun bir süredir güncellenmeyen belgelerde olası bir Rus saldırısına nasıl ve nerede nasıl karşılık verileceği ayrıntılı bir şekilde ele alındı. Sorunun merkezinde, Boğazlar ve Kıbrıs ile ilgili coğrafi isimler yer aldı ve bu konuda Türkiye ciddi bir müzakere yürüttü. Zirvenin odak noktası olan Ukrayna’ya destek konusunda Türkiye’nin tutumu da önemlidir. Askeri desteğin devam etme kararı güçlendirilecek ve bu ülkenin NATO’ya yaklaştırılmasıyla ilgili formüller ele alınacak. Türkiye’nin benimsediği özgün politikalar, yaklaşımını önemli kılmaktadır. Türkiye, Ukrayna’nın NATO üyeliğine olumlu bakıyor, ancak bu zirvede gerçekleşme olasılığı düşük. Türkiye’nin terörle mücadele konusundaki görüşleri de sonuç bildirisine yansıtılacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yoğun bir diplomasi trafiği bekliyor. Vilnius’a hareket edecek olan Erdoğan, NATO Genel Sekreteri ve İsveç Başbakanı ile bir üçlü zirve yapacak ve ardından Yunanistan ve diğer NATO üyesi ülkelerin liderleriyle görüşmeler gerçekleştirecek. Türk-Yunan ilişkileri, depremden sonra yapılan insani yardımlarla yumuşamaya başlamıştır. Erdoğan-Miçotakis görüşmesi, ilişkilerde “yeni bir dönemin başlangıcı” olarak değerlendirilmektedir.
Ayrıca, Erdoğan’ın ABD Başkanı Biden ile de bir araya gelmesi beklenmektedir. Ticari ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra Suriye’deki gelişmeler, İsveç’in NATO üyeliği, F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışı gibi konuların ele alınabileceği düşünülmektedir.
Erdoğan’ın ikili görüşmelerinde Rusya-Ukrayna savaşı, Karadeniz tahıl koridoru, Doğu Akdeniz ve Suriye’deki son gelişmeler, terörle mücadele, İsveç’in NATO üyeliği ve F-16’ların tedariki gibi konular öncelikli yer almaktadır. Ayrıca zirve kapsamında Erdoğan’ın F-16 konusunda ABD yetkililerinden bilgi alması da beklenmektedir. Üçlü görüşme öncesinde, İsveç Başbakanı ve NATO Genel Sekreteri ile bir araya gelecektir.