Tarihi Sirkeci-Yedikule Demiryolu Hattı: İstanbul’un Geçmişinden Günümüze Ulaşımın Sembolü

Tarihi hat 151 yıl sonra yayaya açılıyor... Yedikule - Sirkeci tabanvayı

İSTANBUL’da 1869 yılında ilk demiryolunun inşasına başlandı. Hedef, İstanbul’u Avrupa’ya bağlamaktı. Proje kapsamında İstanbul’dan başlayan hat, Edirne, Selanik, Filibe, Sofya, Niş ve Belgrad üzerinden Viyana’ya ulaşacak şekilde planlandı. Hat, Topkapı Sarayı’nın bahçelerinden geçmesini istemeyen Sadrazam Mehmet Rüştü Paşa tarafından karşı çıkılsa da, Sultan Abdülaziz kararlı davrandı. Nihayet 1872’de hat tamamlandı ve Sirkeci’de bir gar inşa edilerek hat açıldı.

Bu hat, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’ya açılan kapısı oldu. Balkanlar’a ve oradan da Avrupa’ya ulaşımın başlangıç ve bitiş noktası burasıydı. Ünlü Orient Express bu hat üzerinden İstanbul’a gelmişti. Agatha Christie, yine bu hat kullanarak İstanbul’a gelmiş ve Pera’da hikâyeler yazmıştı. Hat üzerinden askeri sevkler gerçekleştirilmiş ve İstanbul’a birçok ziyaret ve göç bu hat üzerinden gerçekleşmişti. Hat, son olarak Almanya’ya giden göçmenlerin sembolü haline gelmişti. Üstüne ayrılık türküleri yazılmış, tanınmış yazarların ve şairlerin eserlerine konu olmuştu. Ayrıca Yeşilçam’ın vazgeçilmez bir unsuru haline gelmişti.

Marmaray projesinin başlamasıyla Yedikule – Sirkeci hattı 2013 yılından bu yana kapalıydı. Şu anda Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü bu hattın tekrar açılması için çalışmalara hazırlanıyor. 7.3 kilometrelik tarihi hat, gidiş ve geliş yolları şeklinde iki ray sistemiyle tasarlandı. Trenler bir ray üzerinde seyrederken diğer ray yayalar için kullanılacak. Yayalar bu yol üzerinde bisiklet ve scooter gibi araçlarla da seyahat edebilecekler. Sirkeci’den bu hat üzerine giren bir yaya, Yedikule’ye kadar tarihi manzaraları içinde nostaljik bir yürüyüş yapabilecek. Proje süreci boyunca yayaların kullanacağı hat için raylar söküldü ve yerine yürüyüş yolları yapıldı. İstasyonlar, alt ve üst geçitler yenilendi ve yeni peronlar eklendi. Hat üzerinde aynı zamanda Yeşilçam filmlerinden sahnelerin sergileneceği bir bölüm de bulunacak.

Bu bölgede daha önce tren rayları bulunmaktaydı. Ancak proje kapsamında raylar söküldü ve bu alan artık yürüyüş, bisiklet ve scooter gibi araçlarla kullanılabilecek hale getirildi. 7.3 kilometrelik hat, Sirkeci’den Yedikule’ye kadar uzanacak ve üzerinde toplam 8 durak bulunacak.

“KAZLIÇEŞME – Sirkeci Kentsel Ulaşım ve Rekreasyon Odaklı Dönüşüm Projesi” adıyla devam eden çalışmaların bu yıl sonunda tamamlanması planlanıyor. Bu sayede Avrupa’dan gelen trenlerin de Sirkeci’ye ulaşması sağlanacak. Ayrıca bu hat üzerinde normal yolcu trenleri yerine “Sight-Seeing Train” adı verilen ve dış manzarayı izleme odaklı olarak tasarlanmış trenlerin kullanılması planlanıyor. Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Dr. Yalçın Eyigün ile birlikte bu hattı gezip çalışmaları inceledik.

Hattın başlangıç noktası Sirkeci’dir ve Dr. Yalçın Eyigün şu şekilde ifade etmektedir: “Avrupa’dan gelen trenler ve şehirlerarası trenler, hat boyunca Sirkeci’ye kadar gelebilecek şekilde altyapıyı hazırladık. Örneğin, bir tarafından Paris’ten gelen bir tren, diğer tarafından da Yedikule’den Sirkeci’ye yürüyerek giden bir İstanbullu olabilecek. Ayrıca, Alpler’deki “camlı gezinti trenleri” gibi trenler de kullanmayı planlıyoruz. Bundan sonra en az 150 yıl boyunca insanlar bu hat üzerinde yürüyebilecekler.”